The European Graduate School, “Arts, Health & SocIety”
FAKÜLTESİ İşbirliğiyle
SOSYAL DÖNÜŞÜM, RUH SAĞLIĞI ve EĞİTİMDE
DIŞAVURUMCU SANAT TERAPİSİ PROGRAMI Hakkında
“Dışavurumcu sanat terapisi, sanatı psikoterapide yöntemsel bir meta olarak sunma gayretinde olmayıp diğer yaklaşımlar karşısında üstünlüğünü kanıtlamaya çalışmaz. Dışavurumcu sanat terapisi insanı dert edinen bir düşünce okuludur. Böylelikle ‘iyileştirici ilişki’ içinde ‘dünyadaki oluşumuzla’ ilgili temel muhasebeyi yeniden inşa eder, varolan ızdırabı yaşamada ve onu dindirmede sanat esas yolumuz olur.”
Paolo J.KNILL
Foundations of expressive arts therapy ✨
Bu yıl ŞUBAT 2025’te, dördüncü dönem katılımcılarıyla buluşmuş olan program, dışavurumcu sanat terapisi alanında Türkiye’deki en kapsamlı öncü çalışmalardan biridir. Expressive Arts Institute Istanbul, merkezi İsviçre’de olan The European Graduate School (EGS) Division of Arts, Health & Society’nin (AHS) Türkiye’deki partner kuruluşudur (Cooperating Academic Training Institute/Module Provider). Programın modülleri bu yeterlilikler doğrultusunda yapılandırılmış olup, konuk öğretim üyeleri programa katkı sağlamaktadır.
Böylelikle Dışavurumcu Sanat Terapisi Yüksek Lisans (MA) programına devam etmek isteyen katılımcılar, kredi transferi sağlayarak daha kısa sürede EGS, AHS’de yüksek lisans derecesine sahip olabilmektedirler;
Merkezi İsviçre ve Malta’da olan The European Graduate School (EGS) Arts, Health and Society Division işbirliğiyle Expressive Arts Institute Istanbul tarafından hayata geçirilen, “Ruh sağlığı, Eğitim ve Sosyal Değişim için Dışavurumcu Sanat Terapisi” Programı, ruh sağlığı alanı uzmanlarının terapötik ilişkide sanatsal üretim sürecinin sunabileceği olanaklar konusunda yeterlilik kazandırmakla ilgilenmenin yanı sıra farklı kişisel, sosyal ve ekolojik dönüşüme katkı sağlayabilecek sanat, eğitim, sağlık, sosyal hizmetler alanlarından gelen profesyonellerle geliştirilecek disiplinlerarası işbirliklerini amaçlamaktadır.
Expressive Arts Institute Istanbul International Expressive Arts Association’ın (IEATA) kurumsal üyelerinden biridir ve derneğin benimsediği “Etik prensipleri” referans noktalarından biri olarak görmektedir. Aynı zamanda aktif parçası olduğu Sanat Psikoterapileri Derneği’nin de etik ilkelerini ve “Eğitim Standartları”[1] kriterlerini dikkate almaktadır.
Dışavurumcu Sanat Terapisi ya da disiplinler arası yaklaşımıyla psikoterapi bağlamı dışında da eğitim ve sosyal dönüşüm alanlarında uygulama imkanlarına sahip olması açısından “Dışavurumcu Sanatlar” olarak tanımlanan “Expressive Arts -EXA” kaynağını, dünyaya güzellik getirecek olan yaratıcı eylemler aracılığıyla dönüştürebilme kapasitemiz olan POIESIS’ten alır. “Poiesis”, Antik Yunan’a ait bir kelime olup, (poiein, pro-durre) “varlığa getirme” anlamında bir üretmeye karşılık gelmektedir. EXA’nın felsefi arka planını tartışmada bize ışık tutan Prof. Dr. Stephen K. Levine’in yeni bir bakışla alanımızda kazandırdığı “Poiesis” sayesinde kendimize ve dünyaya yeniden şekil verebilmemiz ve sorunlar karşısında yaratıcı yanıtlar geliştirebilmemiz mümkün olabilmektedir. Sanatsal çalışmalar da belirli bir “poiesis” biçimidir.
Aristoteles gibi Heidegger’a göre de sanat, “hakikate” ulaşma, insanın içine düştüğü “kendi-olamama” halinden kurtulmanın olanağının sunulduğu bir yerdir (Kart, 2016)[2].
Bu nedenle programımızın benimsediği dışavurumcu sanatlar anlayışında “poiesis” merkezdedir. Çünkü, yaratıcı süreç doğası gereği büyümeye, sağlığa ve yaşama doğru olan hareketle bağlantılıdır.
Terapötik ilişki içinde doğan “sanatsal çalışmalar, oyunsallık veya ritüeller” üzerinden düşlem/hayal gücü bir kaynak olarak harekete geçmekte, eşlik edilen birey ve grupların içinde bulunduğu zorlayıcı durumu dönüştürme kapasitesini açığa çıkarmaktadır.
Ülkemizin ve dünyanın içinden geçtiği bu eşikte, doğan ihtiyaçlara daha etkili yanıt verebilmek adına programımız, yeni dönem itibariyle gruplarla ve daha geniş topluluklarla dışavurumcu sanat temelli uygulamaları merkezi bir yerde görmektedir. Bu bağlamda, programımızın ismini de “Sosyal Dönüşüm, Ruh Sağlığı ve Eğitimde Dışavurumcu Sanat Terapisi” Programı olarak revize ettik. Partner enstitüsü olmaktan onur duyduğumuz EGS /AHS eğitim felsefesinde de dışavurumcu sanat terapisi aynı zamanda sanat yoluyla bir toplumsal değişim pratiği olarak tanımlamıştır.
Programın temel amacı, katılımcıların öncelikle kendi hayatlarında daha fazla “an” da mevcut olabilen, duyarlı, otantik ve “estetik sorumluluğa” sahip bireyler olabilmelerini desteklemek böylelikle de kendi uzmanlık alanlarıyla paralel olarak farklı çalışma ortamlarında (özel klinikler, danışma merkezleri, eğitim kurumları, sivil toplum kuruluşları, bağımsız projeler….) sanat temelli terapötik veya pedagojik hizmetler sunabilmelerinin önünü açmaktır. Katılımcılar aynı zamanda uluslararası düzeyde, alandaki önemli eğitmen ve uygulamacılarla buluşma ve mesleki topluluğun parçası olma fırsatı elde etmektedirler.
[1] https://www.sanatpsikoterapileridernegi.org/e287itim-kriterleri.html
[2] Kart, B. (2016). Aristoteles ve Heidegger’in Sanat Kuramlarında “Poiesis” ve “Phronesis”. Kaygı. Bursa Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi(25), 77-88. https://doi.org/10.20981/kaygi.288123
[3]Estrella, K. (2008). Expressive art’ capacity to facilitate change: A human imperative no matter what we call it. In Levine, G. E. & Antze, P. (Eds.) In praise of poiesis: The arts and human existence (pp. 78-85). EGS Press.
“Dışavurumcu sanatlar temelli terapi ve uygulamaların merkezinde kişisel, toplumsal ve küresel baskı ve adaletsizlik güçleri karşısında birey, aile ve toplum direncini güçlendirme ve destekleme kapasitesi yatmaktadır“.
Karen Estrella[3]
Ayrıntılı bilgi için :
https://www.expressivearts.egs.edu/advancedpostgraduatestudies
https://www.expressivearts.egs.edu/doctoral-program
PROGRAM birbiriyle bağlantılı, 3 MODÜLDEN OLUŞMAKTADIR.
(Tek bir modüle dışarıdan katılım söz konusu değildir)
Modüller arasında kişisel çalışmalar ve geçiş atölyeleri bulunmaktadır.
1. GİRİŞ MODULÜ -Dışavurumcu Sanat Terapisinin Temelleri
Giriş modülü, uyumlu bir grubun temellerinin atıldığı aşamadır. EXA’nın temel prensipleri, temel kavramları, felsefi önermeleri üzerinde durulurken, ilham alınan ve alanın gelişmesine katkı sağlayan öncü isimler ve tarihsel arka plana dair kuramsal bilgilere dair bilgi paylaşımının yanı sıra tanışma ve dışavurumcu sanat deneyimi üzerinden sürece giriş yapılacaktır.
2. MODÜL K-Intermodal Dışavurumcu Sanat Terapisi
Her ay seçilen sanat disiplininde katılımcılar kendi eserini yaratma, sanatsal süreçte kalabilme kapasitesini ortaya çıkarma, fenomenolojik düşünce eğitimini ve pratiğini alma, sanat yapma sürecinde bedensel farkındalığı kazanma fırsatı bulurlar ve mesleki alandaki pratikleriyle ve uzmanlık alanlarıyla bağ kurmaya başlarlar.
3. MODÜL P- Praxis- Uygulamada Dışavurumcu Sanatlar- Alan Çalışması
Programda, EXA’nın kuramsal ve felsefi temelleri atılırken, odak estetik eğitimdir. Yunanca’da estetik kelimesi “aisthētikôs” kökeninde duyularla algılamak anlamına gelmektedir. Bu algıyı geliştirecek olan, farklı sanat disiplinlerini kolaylaştırıcı yöntemlerle beraber deneyimlemektir. Böylece kişisel deneyimden süzülerek, alanda uygulamaları içeren- MODUL P- Praxis ile köprü kurulur. Bireysel ve grup süpervizyonu eşliğinde modül ilerlemektedir.
PRAXIS İKİ AYRI BÖLÜMDEN OLUŞUR
PRAXIS 1
GRUP ve TOPLULUKLARLA ÇALIRKEN EXA
PRAXIS 2-
Praxis 2- BİREYLERLE ÇALIŞIRKEN EXA
PROGRAMIN SÜRESİ VE TAMAMLAMA KOŞULLARI
Program, profesyonel çalışma saatleriyle uyumlu bir biçimde yapılandırılmıştır.
Çalışmalara Haziran’ın ikinci haftası, Temmuz ve Ağustos aylarında ara verilir. Ancak bu aylarda ayda bir Perşembe akşamı zoom üzerinden takip buluşmaları yapılır.
Programa devamlılık ve derse katılım esastır (%80).
Katılımcılardan kişisel öğrenme gereklerini yerine getirmeleri, okuma listesini takip etmeleri, kişisel sanat günlüğü tutmaları, dışarıda veya evde atölye- stüdyo çalışmalarını (kişisel sanat çalışmalarını) sürdürmeleri, izlenim ve özdeğerlendirme çalışmalarını tamamlamaları beklenmektedir. Alanda uygulama yapabilmeleri için grup ve bireysel süpervizyonlarını aksatamamaları gerekmektedir.
Katılımcıların önceden bir sanat eğitimi almış olması veya özel bir sanatsal yeteneğe sahip olması gerekmemekte, ancak sanatın farklı dillerini ve malzemelerini deneyimlemeye ve bu alanda kendilerini geliştirmeye açık olmaları beklenmektedir.
Katılımcıların kişisel psikoterapi süreçlerine devam etmeleri esastır.
Program yalnızca topluluk ve grup temelli çalışma yapacaklar (Praxis 1) için-2,5 YIL İçerisinde tamamlanmaktadır.
Bireyle çalışma modülüne (Praxis 2), devam edenler içinse Program 3 YILDA tamamlanmaktadır. (Bu ek modüle katılımda katılımcıların mesleki eğitim ve deneyim altyapısı belirleyicidir).
Dileyenler paralel olarak veya ardından EGS MA programı YAZ DÖNEMİNDE (Haziran ve Temmuz) olduğu üzere başvurarak ve tezlerini tamamlayarak Yüksek Lisans derecelerini alabilirler.
Programın Dili
Program dili Türkçedir. Yurt dışından gelen eğitmenlerle gerçekleşen atölyelerde İniglizce-Türkçe çeviri yapılmaktadır. İngilizce bilmek literatür takibi ve uluslararası sempozyum vb. buluşmalarda avantaj olmakla beraber programa kabul koşulu değildir.
Bilgi için:
Whats app hattı : +90 544 961 47 77
Kayıt dönemi kapanmıştır. Şubat 2025’de 4. çalışma grubumuzla yeni dönem başladı. Ancak bizimle iletişimde kalmak istiyorsanız
Atölye Yürütücüleri
EXPRESSIVE ARTS INSTITUTE ISTANBUL- PROGRAM TEMEL ATÖLYE YÜRÜTÜCÜLERİ
Fulya Kurter Musnitsky (M.A. ve CAGS) Aylin Vartanyan Dilaver (M.A. ve CAGS)
Dr. Beliz Demircioğlu İnaç
EUROPEAN GRADUATE SCHOOL’dan KATKI SAĞLAYAN ATÖLYE YÜRÜTÜCÜLERİ
Dr.Margo Fuchs Knill Dr.Carolina Herbert
EUROPEAN GRADUATE SCHOOL dan SEMİNER veya SUNUM ile KATKI SAĞLAYACAK ÖZEL KONUKLAR
Dr. Stephen K.Levine Dr. Ellen G. Levine Dr. Melinda Ashley Meyer
Dr. José Miguel Calderon Dr. Judith Alalú ve Dr.Margo Fuchs Knill
EXA PRAXIS- Modülünde- ALAN UYGULAMASINA EŞLİK EDEN,BİREYSEL SÜPERVİZYON SUNAN İSİMLER
Dr.Şeyma Çavuşoğlu Ezgi İçöz Özgür (M.A.)
Ximena Maurial (M.A. ve CAGS) Aslıhan Özcan Morey (M.A.)
Aylin Vartanyan Dilaver (M.A. ve CAGS) Dr. Beliz Demircioğlu
Zeynep Evgin (M.A. ve CAGS)
EXA PRAXIS- ALAN UYGULAMASINDA GRUP SÜPERVİZYONUNDA KATKI SAĞLAYANLAR
Fulya Kurter Musnitsky (M.A. ve CAGS) Aylin Vartanyan Dilaver (M.A. ve CAGS)
Dr. Beliz Demircioğlu İnaç
SÜPERVİZÖLERİN GRUP SÜPERVİZYONU ALDIĞI SÜPERVİZÖR
Dr. Ellen G. Levine
EXA PRAXIS- ALAN UYGULAMASINDA GRUP SÜPERVİZYONUNDA KONUK OLARAK KATKI SAĞLAYANLAR
Jose Calderon ve Judith Alalu
PROGRAM DİREKTÖRÜ
Fulya Kurter Musnitsky (M.A. ve CAGS)
PROGRAM DİREKTÖR YARDIMCISI
Eda Çakaloz (M.A.)
SEÇEMLİ ATÖLYELER KOORDİNATÖRÜ
Aslıhan Sarıca Ünal (M.A.)